ผ้าซิ่นตีนจก ไท - ยวน ลับแล

               ลับแลมีความเป็นเมืองมาตั้งแต่โบราณ มีหลักฐานปรากฏอย่างชัดเจน เช่น ในใบลาน จารึกต่าง ๆ และมีความเกี่ยวข้องกับเมืองโบราณอื่น ที่ตั้งอยู่ใกล้เคียงกัน เช่นเมืองทุ่งยั้ง ผู้คนที่อาศัยอยู่ในอำเภอลับแลในปัจจุบัน สืบเชื้อสายมาจากเมืองเชียงแสน ปัจจุบันเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเชียงราย เห็นได้ จากภาษา อาหารการกิน การแต่งกาย ความเชื่อ มีเช่นเดียวกับผู้คนในอำเภอเชียงแสน การตั้งชุมชนจนกลายมาเป็นเมืองลับนั้น เกิดจากการอพยพของคนเชียงแสนในอดีต จนกระทั่งมาตั้งอยู่ที่อำเภอลับแลในปัจจุบัน วิถีชีวิต ความเชื่อ ศิลปวัฒนธรรมจึงมีการสืบทอดผ่านตามกาลเวลา

             หนึ่งในศิลปวัฒนธรรมที่โดดเด่น คือการทอผ้าซิ่นตีนจกที่มีการสืบทอดต่อเนื่องกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ในลับแลการทอผ้ามีเฉพาะบริเวณพื้นที่ลับแลทางใต้ ส่วนทางตอนเหนือไม่มีการทอผ้ากันมากเพราะนิยมทำไร่ ทำสวนกันมากกว่า ยุคการทอผ้าของลับแลแบ่งได้ทั้งหมด ๔ ยุค ในยุคที่สามอยู่ในช่วงที่สภาพทางเศรษฐกิจและสังคมมีการเปลี่ยนแปลง ส่งผลกระทบคือ ความนิยมผ้าทอ ลดลงมา จนเกือบจะสูญหายไป เหตุผลอย่างหนึ่งคือ ผู้คนมีรายได้จากอาชีพอื่นที่มากกว่าและสม่ำเสมอ

             ครูโจ จึงได้มีการรวบรวมช่างทอผ้ามาจัดตั้งเป็นกลุ่มทอผ้าซิ่นตีนจก ไท-ยวน บ้านคุ้ม มีการอนุรักษ์ลายผ้าซิ่นโบราณ โดยการนำผ้าทอและจกลวดลายใหม่ ใช้สีจากธรรมชาติและได้มีการพัฒนาและสร้างลวดลายใหม่ขึ้นมาเพื่อความสวยงามเหมาะสมกับยุคปัจจุบัน ทำให้กลุ่มทอผ้ามีรายได้เพิ่มขึ้นและสม่ำเสมอตลอดจนเป็นการอนุรักษ์สืบสานต่อยอด การทอผ้า ผ้าซิ่นตีนจกและลวดลาย

             กองศิลปวัฒนธรรมจึงได้เก็บข้อมูลพื้นฐานเหล่านี้ไว้เพื่อเป็นหลักฐานทางวัฒนธรรมและผู้สนใจนำไปศึกษาค้นคว้าได้ต่อไป

คณะผู้จัดทำ

กองศิลปวัฒนธรรม สำนักงานอธิการบดี

มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์

ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๕